Sankcja kredytu darmowego to mechanizm mający zastosowanie, jeżeli kredytodawca nie spełnił wymienionych w ustawie o kredycie konsumenckim obowiązków informacyjnych. W takim przypadku kredytodawca nie ma prawa do pobierania odsetek oraz innych kosztów, a kredytobiorca zobowiązany jest do zwrotu jedynie kwoty głównej kredytu. W praktyce niewielu konsumentów wie o możliwości zastosowania sankcji kredytu darmowego w przypadku naruszenia ich praw. Dlatego poniżej wyjaśniamy, czym jest sankcja kredytu darmowego oraz jak została uregulowana w polskim i unijnym prawie.

Jaka jest podstawa prawna zastosowania sankcji kredytu darmowego?

Sankcja kredytu darmowego jest skutkiem wdrożenia Dyrektywy 2008/48/WE do polskiego prawa. Dyrektywa ta określa zasady udzielania kredytów konsumenckich. Jest to dokument, który zawiera wiele istotnych regulacji mających wpływ na kształt tego typu umów. Wprowadzenie unijnych standardów ma na celu poprawę ochrony interesów konsumentów, a także zapewnienie większej przejrzystości w procesie udzielania kredytów.  Art. 23 tej Dyrektywy zobowiązuje państwa członkowskie do zapewnienia sankcji stosowanych w przypadku naruszenia zasady wynikających z Dyrektywy, które będą skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Sankcja kredytu darmowego stanowi sposób realizacji tego obowiązku przez polskiego ustawodawcę.

Zmiany legislacyjne w zakresie kredytów konsumenckich

Parlament Europejski i Rady (UE) wprowadził zmiany w zasadach związanych z udzielaniem kredytów konsumenckich. Mają one na celu zwiększenie ochrony konsumentów, m.in. poprzez bardziej precyzyjne określenie obowiązków informacyjnych, jakie obciążają kredytodawców. Zmiany wprowadzane są przez uchylenie Dyrektywy 2008/48/WE. Zostanie ona zastąpiona Dyrektywą 2023/2225 z dnia 18.10.2023 r. Państwa członkowskie (w tym Polska) mają czas do 20.11.2025r., żeby uchwalić i przyjąć ustawę, która będzie realizowała cele tej dyrektywy. Oznacza to, że konieczna będzie zmiana przepisów ustawy o kredycie konsumenckim, w tym możliwa jest zmiana przepisów dotyczących sankcji kredytu darmowego.

Fragment ustawy dotyczącej sankcji kredytu darmowego z młotkiem sędziowskim

Nowe zasady stosowania sankcji kredytu darmowego w świetle dyrektywy 2023/2225

Dyrektywa 2023/2225 ma na celu zwiększenie ochrony konsumentów. Powodem są m.in. nowe produkty kredytowe, zwłaszcza dostępne przez internet. Doprowadziło to do wzrostu niepewności prawa w odniesieniu do stosowania dyrektywy 2008/48 do takich nowych produktów finansowych. Ponadto Dyrektywa 2023/2225 ma na celu sprecyzowanie zasad stosowanych w odniesieniu kredytów konsumenckich w celu uniknięcia rozbieżności w ustawodawstwach różnych krajów UE.

Najważniejsze zmiany, które są przewidziane w projekcie nowej polskiej ustawy o kredycie konsumenckim:

1. Zwiększenie górnego limitu kwoty kredytu, w odniesieniu do której mają zastosowanie jej przepisy z równowartości 75 tys. Euro (czyli 255.550,00 zł w obecnie obowiązującej ustawie) do 100 tys. Euro (obecnie nie wiadomo, jaka kwota zostanie przyjęta w przeliczeniu na PLN, jednak mając na uwadze średni kurs Euro, nie powinna być mniejsza niż 400 tys. zł).

2. Wprowadzenie możliwości miarkowania sankcji kredytu darmowego w przypadku stwierdzenia naruszeń. Obecnie obowiązująca ustawa nie przewiduje możliwości zmniejszenia zakresu zastosowania SKD w przypadku niewielkich naruszeń ustawy. W nowej ustawie planowane jest umożliwienie dostosowania uciążliwości sankcji do skali naruszenia.

3. Rozszerzenie zakresu stosowania sankcji kredytu darmowego również na przypadki braku należytego zbadania przez kredytodawcę zdolności kredytowej kredytobiorcy – co ma zapobiegać nadmiernemu zadłużaniu się przez konsumentów.

Wpływ planowanych zmian na sankcję kredytu darmowego

Aktualnie nie są znane szczegółowe założenia, jakie zostaną uwzględnione w nowej ustawie o kredycie konsumenckim. Z informacji Rady Ministrów wynika, że nowa ustawa nadal będzie przewidywać możliwość zastosowania sankcji kredytu darmowego. Jednak dopuszczenie jej miarkowania może znacząco wpłynąć na zakres korzyści dla konsumenta. Należy zaznaczyć, że obecnie obowiązująca ustawa przewiduje pozbawienie kredytodawcy wszelkich korzyści wynikających z umowy kredytu konsumenckiego w przypadku zaistnienia któregokolwiek naruszenia przepisów, o których mowa w art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, niezależnie od skali naruszenia.

Mężczyzna piszący pozew na podstawie sankcji kredytu darmowego

Jak założyć sprawę w sądzie na podstawie obecnie obowiązującej ustawy?

Kancelaria Wysmułek, Sysło i Wspólnicy oferuje analizę umowy, a w przypadku stwierdzenia jej wadliwości może reprezentować konsumenta na każdym etapie dochodzenia roszczeń z tytułu sankcji kredytu darmowego – zaczynając od złożenia oświadczenia o zastosowaniu SKD oraz podjęcia postępowania polubownego przeciwko bankowi. W przypadku odmowy ze strony banku co do załatwienia sprawy w sposób ugodowy, Kancelaria Prawna Wysmułek, Sysło i Wspólnicy w imieniu klienta składa pozew w celu spłaty kredytu bez odsetek i innych kosztów, jak również w celu zwrotu opłat od banku, które zostały poniesione przez konsumenta wcześniej.

author avatar
Redakcja Kancelarii