Wyobraź sobie, że decydujesz się na kredyt gotówkowy, aby spełnić marzenie o nowym samochodzie, remoncie mieszkania lub innym celu. Na spotkaniu w banku doradca prezentuje kwotę kredytu, harmonogram spłat i informację o RRSO. Wszystko wydaje się proste, aż zaczynasz analizować ofertę i pytasz: co oznacza RRSO i jak wpływa na kredyt?
W tym artykule wyjaśnimy, czym jest Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO), jak banki mogą błędnie przedstawiać ten wskaźnik w umowach kredytowych, a także jakie mogą być konsekwencje nieprawidłowego obliczenia RRSO, zwłaszcza w kontekście tzw. sankcji kredytu darmowego.
Czym jest RRSO?
Zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim z dnia 12 maja 2011 r. Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO) to całościowy koszt kredytu, jaki musi ponieść kredytobiorca. Wyraża się ten wskaźnik jako wartość procentową całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym.
W praktyce RRSO ułatwia porównanie ofert kredytowych i wybór najkorzystniejszej propozycji. Ustawa o kredycie konsumenckim nakazuje, aby każdy kredytodawca i pośrednik kredytowy jawnie udzielali informacji dotyczących cen kredytu konsumenckiego, w tym wartości RRSO. Informacje o RRSO muszą być jasne, zrozumiałe i nie mogą wprowadzać w błąd. Z reguły banki w umowach kredytu (pożyczki) ograniczają się jedynie do wskazania procentowej wartości tego parametru – bez podawania konkretnych wyliczeń.
Jak oblicza się RRSO?
RRSO oblicza się według skomplikowanego wzoru z ustawy o kredycie konsumenckim. Jednakże głównymi założeniami służącymi obliczeniu RRSO jest całkowita kwota kredytu oraz długość okresu spłaty zobowiązania kredytowego oraz wysokość rat kredytu. Im dłuższy okres kredytowania, tym wartość RRSO jest niższa. Natomiast całkowita kwota kredytu to maksymalna kwota wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o kredyt. W przypadku umów, dla których nie przewidziano tej maksymalnej kwoty, to suma wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o kredyt. To suma środków, które kredytodawca udostępnia na podstawie umowy kredytowej.
Jakie błędy popełniają banki?
Banki – wbrew ustawie o kredycie konsumenckim – wyliczają RRSO poprzez doliczenie do całkowitej kwoty kredytu także odsetek od kredytowanej kwoty, prowizji, odsetek od prowizji oraz przez doliczenie kredytowanych kosztów kredytu do całkowitej kwoty kredytu. Konsekwencją takich działań jest sztuczne obniżenie wysokości RRSO.
Informacja o wysokości rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania jest jedną z najistotniejszych dla kredytobiorcy przy analizowaniu propozycji złożonych przez potencjalnych kredytodawców. Niższe RRSO może skłonić do wyboru oferty mniej korzystnej niż ta z wyższym RRSO. Ważniejszy od RRSO jest całkowity koszt kredytu, który lepiej ocenia ofertę.
CO NA TO Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej?
Zaniżenie RRSO przez bank skutkuje sankcją kredytu darmowego, co potwierdził Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE).
W dniu 21 marca 2024 r. TSUE wydał wyrok w sprawie C-714/22 zainicjowanej przez sąd bułgarski przeciwko Profi Credit Bułgaria. Pytania prejudycjalne dotyczyły m.in. dopuszczalności nakładania na kredytodawcę sankcji, w ramach której zwrotowi podlega jedynie wypłacona kwota kredytu, oraz czy nieprawidłowe określenie Rzeczywistej Rocznej Stopy Oprocentowania (RRSO) może uzasadniać sankcję kredytu darmowego, proporcjonalną do wagi naruszenia zgodnie z dyrektywą 2008/48.
TSUE stwierdził, że umowę bez prawidłowego RRSO należy uznać za nieoprocentowaną i bez opłat, potwierdzając sankcję kredytu darmowego. Podkreślił też istotność podawania RRSO, która pozwala konsumentowi określić swoje zobowiązania.
Podsumowując, Trybunał kolejny raz wyznaczył pożądany kierunek rozpoznawania spraw z udziałem konsumentów. Wskazał albowiem, że błędne podanie RRSO uzasadnia sankcję kredytu darmowego w celu ochrony praw konsumentów.
Sankcja kredytu darmowego - Kancelaria Prawna
Sankcja kredytu darmowego to pojęcie, które warto poznać, jeśli zawarłeś umowę kredytową. Zgodnie z przepisami, jeśli kredytodawca nieprawidłowo określi RRSO w umowie, kredytobiorca może domagać się unieważnienia niektórych kosztów kredytu, co w praktyce sprawia, że kredyt staje się darmowy. Oznacza to, że kredytobiorca zwraca jedynie kapitał bez żadnych odsetek czy innych opłat.
Jeśli masz podejrzenia co do swojej umowy kredytu gotówkowego, warto skorzystać z usług Kancelarii Wysmułek, Sysło i Wspólnicy z Wrocławia, aby dokonać bezpłatnej analizy umowy kredytowej i ewentualnie podjąć dalsze kroki prawne. Działając szybko i zdecydowanie, masz szansę zabezpieczyć swoje finanse przed nieuczciwymi praktykami banków.