Odstąpienie od umowy kredytu konsumenckiego to prawo konsumenta umożliwiające wycofanie się z umowy w ciągu 14 dni od jej zawarcia. Nie trzeba przy tym podawać żadnych powodów decyzji. Wystarczy złożyć pisemne lub elektroniczne oświadczenie w terminie, aby umowa została uznana za niezawartą. Dzięki temu konsument może odzyskać wpłacone środki i uniknąć dodatkowych kosztów. W artykule wyjaśniamy dokładniej, czym jest ta instytucja, jak z niej skorzystać i jakie są skutki prawne odstąpienia.
Czym jest odstąpienie od umowy kredytu konsumenckiego?
Prawo do odstąpienia od umowy kredytu konsumenckiego zostało uregulowane w ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim. Zgodnie z przepisami konsument może odstąpić od umowy w drodze jednostronnego oświadczenia woli, bez konieczności wskazywania powodów swojej decyzji.
Odstąpienie ma na celu ochronę konsumenta, który często podejmuje decyzję o zaciągnięciu kredytu w pośpiechu lub pod wpływem emocji. Dzięki temu rozwiązaniu konsument zyskuje czas na spokojne przemyślenie swojej decyzji i możliwość wycofania się z umowy bez ponoszenia dodatkowych kosztów.
Jaki jest termin na odstąpienie od umowy kredytu konsumenckiego?
Zgodnie z art. 53 ustawy o kredycie konsumenckim, każdy konsument, który zawarł umowę o kredyt konsumencki, ma prawo zrezygnować z niej bez podawania przyczyny. Na odstąpienie od umowy przysługuje 14 dni od daty jej zawarcia.
Jeżeli jednak umowa nie zawiera wszystkich wymaganych informacji (wskazanych w art. 30 ustawy o kredycie konsumenckim), wtedy termin 14 dni liczy się od momentu, kiedy konsument otrzyma brakujące informacje.
Aby termin został zachowany, wystarczy, że konsument przed jego upływem złoży oświadczenie o odstąpieniu od umowy pod jeden ze wskazanych przez kredytodawcę lub pośrednika kredytowego adresów.
Kredytodawca ma obowiązek poinformować konsumenta w sposób jasny i rzetelny o przysługującym prawie odstąpienia.
Jaka jest forma odstąpienia od umowy kredytu konsumenckiego?
Ustawa nie przewiduje jednej, sztywnej formy odstąpienia. Ważne jest, aby oświadczenie zostało złożone w sposób umożliwiający ustalenie jego treści oraz daty.
Najczęstsze formy odstąpienia:
- Pisemne oświadczenie wysłane listem poleconym – to najpewniejsza forma, dająca dowód nadania.
- E-mail lub adres do doręczeń elektronicznych – jeżeli kredytodawca podał taki adres, konsument może wysłać odstąpienie w formie elektronicznej.
- System bankowości internetowej lub aplikacja mobilna – coraz częściej banki i instytucje pożyczkowe udostępniają specjalne formularze online.
- Skan dokumentu lub faks – pod warunkiem, że kredytodawca przewiduje taką możliwość.
- Osobiście w placówce banku lub firmy pożyczkowej – oświadczenie można złożyć bezpośrednio w oddziale, żądając potwierdzenia przyjęcia.
Obowiązek kredytodawcy
Przy zawieraniu umowy kredytodawca musi przekazać konsumentowi wzór oświadczenia o odstąpieniu od umowy kredytu wraz z danymi kontaktowymi, w tym adresem do doręczeń elektronicznych (o ile taki posiada).
Jakie są skutki odstąpienia od umowy kredytu?
Odstąpienie powoduje, że umowa kredytowa jest traktowana tak, jakby nigdy nie została zawarta. Pociąga to za sobą określone obowiązki po stronie kredytodawcy i konsumenta:
- Kredytodawca musi zwrócić konsumentowi wszystkie opłaty poniesione w związku z zawarciem umowy, z wyjątkiem kosztów usług wykonanych (np. opłat notarialnych).
- Konsument jest zobowiązany zwrócić otrzymany kapitał kredytu wraz z odsetkami naliczonymi od dnia wypłaty do dnia spłaty. Nie ponosi jednak dodatkowych kosztów, takich jak prowizje czy kary umowne.
- Zwrot powinien nastąpić nie później niż w terminie 30 dni od dnia złożenia oświadczenia.
Odstąpienie od umowy kredytu a jej wypowiedzenie
W praktyce często myli się pojęcia odstąpienia i wypowiedzenia. To jednak dwie różne instytucje prawne:
| Odstąpienie | Wypowiedzenie | |
|---|---|---|
| Skutek prawny | Umowa uznana za niezawartą | Umowa rozwiązana na przyszłość |
| Zobowiązania konsumenta | Zwrot kapitału i odsetek za czas korzystania | Spłata całego zadłużenia w terminie wypowiedzenia |
| Dodatkowe koszty | Brak opłat za odstąpienie | Możliwe koszty wcześniejszej spłaty, prowizje, kary umowne |
Jaki jest wzór oświadczenia o odstąpieniu od umowy kredytu konsumenckiego?
Dla ułatwienia konsumentom przygotowaliśmy przykładowy wzór oświadczenia:
Miejscowość, data
Imię i nazwisko konsumenta
PESEL
Adres zamieszkania
Do: [nazwa kredytodawcy]
Adres siedziby
Oświadczenie o odstąpieniu od umowy kredytu konsumenckiego
Na podstawie art. 53 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim niniejszym odstępuję od umowy kredytu konsumenckiego nr [jeżeli umowa posiada numer] zawartej dnia [data zawarcia umowy] z [nazwa kredytodawcy].
…………………………………
(podpis konsumenta)
Dlaczego warto znać zasady odstąpienia od umowy kredytu konsumenckiego?
Odstąpienie od umowy kredytu konsumenckiego to istotny instrument ochrony praw konsumenta. Dzięki niemu można w ciągu 14 dni zrezygnować z kredytu bez ponoszenia dodatkowych kosztów i bez konieczności uzasadniania decyzji. Znajomość zasad odstąpienia pozwala uniknąć pochopnych decyzji finansowych i lepiej chronić swoje interesy.
FAQ – Sankcja kredytu darmowego
Ile mam czasu na odstąpienie od umowy kredytu konsumenckiego?
Masz 14 dni od dnia zawarcia umowy, aby złożyć oświadczenie o odstąpieniu. Wystarczy, że wyślesz je przed upływem tego terminu – liczy się data nadania.
Czy muszę podawać powód odstąpienia od umowy kredytu konsumenckiego?
Nie. Prawo pozwala zrezygnować z kredytu bez uzasadnienia decyzji – wystarczy złożyć oświadczenie o odstąpieniu.
W jakiej formie mogę złożyć odstąpienie od umowy kredytu konsumenckiego?
Najczęściej stosuje się formę pisemną – list polecony lub formularz online udostępniony przez bank. Można też złożyć oświadczenie e-mailem, faksem lub osobiście w placówce.
