Sankcja kredytu darmowego (SKD) to instytucja prawna przewidziana w art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim. Jej celem jest ochrona konsumentów przed nieuczciwymi praktykami banków i instytucji finansowych. Jeśli kredytodawca naruszy obowiązki informacyjne przy zawarciu umowy kredytowej, konsument ma prawo spłacić jedynie pożyczony kapitał – bez odsetek, prowizji czy innych kosztów.

W praktyce oznacza to, że bankowi należy się jedynie zwrot kwoty, którą realnie wypłacił konsumentowi. Wszystkie inne świadczenia pobrane od klienta stają się nienależne i mogą być dochodzone.

Z prawa do SKD można skorzystać, gdy instytucja finansowa dopuściła się błędów przy zawieraniu umowy kredytu konsumenckiego. Do najczęstszych naruszeń należą:

• błędne podanie RRSO (rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania),
• nieprawidłowe obliczenie całkowitej kwoty do zapłaty,
• nieprecyzyjne  poinformowanie o prawie do odstąpienia od umowy.

Co ważne, z SKD można skorzystać także po spłacie kredytu – o ile nie upłynął jeszcze rok od zakończenia umowy.

Jakie są skutki prawne zastosowania sankcji kredytu darmowego?

Skuteczne złożenie oświadczenia o sankcji kredytu darmowego uprawnia konsumenta do spłaty wyłącznie kapitału udzielonego kredytu. Kredyt staje się nieoprocentowany, a wszystkie dodatkowe koszty – prowizje, marże, ubezpieczenia  przestają obowiązywać.

Konsument powinien wówczas zwrócić jedynie kwotę kapitału, którą otrzymał, a jeśli już dokonał nadpłat – ma prawo żądać ich zwrotu. Bank nie może dochodzić żadnych dodatkowych opłat ani naliczać dalszych odsetek.

Co zrobić, jeśli bank nie uzna sankcji kredytu darmowego?

Często banki odrzucają złożone przez konsumentów oświadczenia o SKD, uzasadniając to poprawnością sporządzenia umowy. W takiej sytuacji kredytobiorca nie traci jednak prawa do dalszego dochodzenia roszczenia – może wystąpić na drogę sądową.

Wcześniej warto złożyć wezwanie do zapłaty i zaczekać na odpowiedź. Jeśli bank nadal odmawia zastosowania sankcji, sprawę można przekazać do sądu.

Jak założyć sprawę w sądzie przeciwko bankowi?

Krok 1: Zgromadź dokumentację

Aby skutecznie dochodzić swoich praw w sądzie, należy zgromadzić pełną dokumentację kredytową:

• umowę kredytu,
• załączniki i regulaminy,
• harmonogram spłat,
• potwierdzenia przelewów lub historię spłat,
• korespondencję z bankiem (w tym oświadczenia o skd i wezwanie oraz odpowiedzi).

Dokumenty te będą stanowić podstawę do wykazania, że doszło do naruszenia przepisów ustawy o kredycie konsumenckim.

Krok 2: Przygotuj pozew

W pozwie należy wskazać:

• dane stron (powoda i pozwanego),
• żądanie (dokładne opisanie czego domaga się konsument, znalezione w umowie kredytu naruszenia)
• uzasadnienie, w którym opisane zostaną błędy formalne banku oraz skutki ich wystąpienia,
• dowody, które potwierdzają roszczenie.

Pozew można złożyć w sądzie właściwym dla miejsca zamieszkania konsumenta..

Krok 3: Wnieś opłatę i złóż pozew

Pozew podlega opłacie sądowej – jej wysokość zależy od wartości przedmiotu sporu. W większości przypadków będzie to 5% wartości dochodzonej kwoty, ale nie więcej niż 1 000 zł.

Po złożeniu pozwu sąd podejmie postępowanie, które zakończy się wyrokiem.

Sankcja kredytu darmowego – czy warto iść do sądu?

Decyzja o wniesieniu pozwu powinna być poprzedzona dokładną analizą umowy i ryzyk procesowych. Postępowania sądowe dotyczące sankcji kredytu darmowego coraz częściej kończą się korzystnymi wyrokami dla konsumentów – szczególnie gdy są w stanie wykazać konkretne naruszenia ze strony banku.

Sankcja kredytu darmowego – najczęstsze pytania

Jak długo mam czas na skorzystanie z sankcji kredytu darmowego?

Oświadczenie o SKD należy złożyć w ciągu 12 miesięcy od zakończenia umowy kredytu konsumenckiego.

Czy muszę iść do sądu, jeśli bank nie uzna oświadczenia?

Nie zawsze – można najpierw złożyć reklamację lub zgłosić sprawę do Rzecznika Finansowego. Jednak droga sądowa jest najskuteczniejszym narzędziem w przypadku dalszego sporu.

Co jeśli bank nie przekaże mi kopii umowy lub dokumentów?

Masz prawo wystąpić do banku o ponowne wydanie kopii umowy, harmonogramu spłat i innych dokumentów. Bank  ma obowiązek je udostępnić. W przypadku problemów z uzyskaniem dokumentacji możesz zwrócić się do Rzecznika Finansowego o wszczęcie postępowania interwencyjnego.