Zawieranie umów kredytowych jest nieodłącznym elementem współczesnego życia finansowego. Wiele osób zaciąga kredyt na zakup samochodu, wymarzone wakacje, zakup sprzętu AGD, RTV czy realizacje innych celów.  Z uwagi na wielość dokumentów przekazywanych podczas wizyty w banku konsumenci najczęściej otrzymują wyłącznie skrótowe informacje o wysokości raty oraz wskazują kwotę kredytu jaką chcieliby otrzymać.  Samo skonstruowanie treści umowy oraz jej język nie zawsze pozwala na dokładną weryfikację przez konsumenta skutków płynących z zawarcia umowy oraz wszelkich kosztów.

Zdarza się, że umowy kredytowe zawierają błędy, które mogą mieć poważne konsekwencje finansowe dla kredytobiorców, powodujące znaczne koszty dla budżetu domowego. W obliczu tych problemów pojawia się pytanie: jak walczyć o swoje? 

Naruszenia w umowach kredytu 

W pierwszej kolejności konieczne jest zweryfikowanie czy w umowie kredytu doszło do naruszeń wymogów jakie na kredytodawcę nakłada ustawa o kredycie konsumenckim, bowiem dokonanie naruszeń przez bank stanowi podstawę do uruchomienia sankcji kredytu darmowego. 

Katalog obowiązkowych elementów umowy tworzonej przez instytucje kredytowe stanowi art. 30 ust.1  Ustawy o kredycie konsumenckim. Artykuł ten szczegółowo wskazuje jakie elementy powinna zawierać umowa oraz jakie informacje kredytodawca ma obowiązek przekazać kredytobiorcy. 

Co musi zawierać umowa kredytu?

Ustawa o kredycie konsumenckim szczegółowo omawia, jakie elementy musi zawierać umowa kredytowa oraz jakie informacje muszą zostać przekazane konsumentowi, który decyduje się na zawarcie kredytu. 

Do najważniejszych z nich należy obowiązek przekazania informacji o :

  • Całkowitej kwocie kredytu, 
  • Innych kosztach, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z zawarciem umowy kredytowej, w szczególności o opłatach, prowizjach, marżach oraz kosztach dodatkowych usług, 
  • Stopie oprocentowania kredytu, warunkach stosowania tej stopy oraz warunkach ewentualnej zmiany, 
  • Terminach i sposobie spłaty kredytu,
  • Sposobie zabezpieczenia i ubezpieczenia kredytu, jeżeli umowa je przewiduje, 
  • Terminach, sposobie i skutkach odstąpienia od umowy. 
  • Prawie konsumenta do spłaty kredytu przed terminem oraz procedurę takiej spłaty. 

    wyrok

    Najczęstsze naruszenia występujące w umowach o kredyt konsumencki 

    Najczęstszymi naruszeniami pojawiającymi się w umowach o kredyt konsumencki są: 

    • Nieprawidłowe informacje dotyczące udostępnionej kwoty kredytu, 
    • Nieprawidłowe wskazanie całkowitej kwoty do zapłaty przez konsumenta bądź nieprawidłowa kwota RRSO,
    • Nieprawidłowe wskazanie innych kosztów kredytu: marży, prowizji czy kosztów innych usług, 
    • Nieprecyzyjne lub błędne informacje dotyczące czynników kształtujących oprocentowanie kredytu,
    • Nieprawidłowo wyliczone koszty kredytu,
    • Brak wskazania lub nieprawidłowe wskazanie możliwości odstąpienia od umowy kredytu. 

    Co zrobić, gdy umowa kredytu zawiera naruszenia

    • Przygotowanie dokumentacji umownej 

    W pierwszej kolejności należy zgromadzić całość dokumentacji umownej, do której należy umowa kredytu wraz z ewentualnymi załącznikami oraz pozostałe dokumenty, które  mogły zostać wydane przez bank tj. regulamin, aneksy, polisa ubezpieczenia. 

    • Pozyskanie od kredytodawcy zaświadczenia obrazującego dokonane spłaty oraz poniesione koszty 

    Kolejnym krokiem jest wystąpienie do kredytodawcy z wnioskiem o wydanie zaświadczenia obrazującego dokonywane spłaty rat kredytowych oraz pobrane koszty kredytu. Zaświadczenie powinno obejmować datę spłaty każdej raty, kwotę z wyróżnieniem części kapitałowej oraz odsetkowej a ponadto szczegółowe wskazanie wszelkich innych kosztów poniesionych przez kredytobiorcę, jak np. prowizja za udzielenie kredytu, składka na ubezpieczenie czy koszty innych usług. 

    • Analiza zgromadzonej dokumentacji 

    Zgromadzona dokumentacja pozwala w pełni zweryfikować czy doszło do naruszeń wymogów stawianych kredytodawcy w ustawie o kredycie konsumenckim oraz ocenić wysokość i zasadność roszczeń kredytobiorcy. 

    • Skorzystanie  z sankcji kredytu darmowego 

    Po ustaleniu, że w umowie o kredyt doszło do naruszeń, zgodnie z art. 45 Ustawy o kredycie konsumenckim, kredytobiorca może złożyć oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego Podpisane przez kredytobiorcę oświadczenie należy przesłać do banku. Po otrzymaniu oświadczenia kredytodawca przekaże swoje stanowisko w sprawie. Jeżeli kredytodawca samodzielnie nie zastosuje się do sankcji kredytu darmowego konsument ma możliwość wystąpienia ze swoimi roszczeniami do sądu.

    Walcząc o swoje prawa konsumenci mogą nie tylko uniknąć spłaty dodatkowych kosztów kredytu na przyszłość ale także otrzymać zwrot spłaconych dotychczas kosztów takich jak np. odsetki czy prowizja, a także również przyczynić się do poprawienia jakości usług finansowych na rynku.

    Karolina Wysmułek

    Radca Prawny, Wspólnik Zarządzający, Wysmułek, Sysło i Wspólnicy

    author avatar
    Ewelina Kalinowska aplikant radcowski
    Aplikantka radcowska przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych we Wrocławiu. Ukończyła studia magisterskie prawa na wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. Doświadczenie zawodowe zdobywała już w okresie studiów, współpracując z wiodącymi wrocławskimi kancelariami. W swojej praktyce zawodowej prowadzi postępowania z zakresu prawa cywilnego i ochrony konsumentów, w szczególności przeciwko instytucjom rynku finansowego. Jej zainteresowania zawodowe obejmują zagadnienia z szeroko pojętego prawa cywilnego oraz prawa nowych technologii. Prywatnie sternik motorowodny oraz wielbicielka kryminałów.