Po złożeniu oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego kredytobiorca może ograniczyć swoje zobowiązanie wyłącznie do zwrotu kapitału. Od momentu doręczenia pisma bank nie powinien naliczać odsetek ani prowizji. W praktyce jednak instytucje finansowe często odmawiają uznania sankcji kredytu darmowego, co może prowadzić do sporu sądowego. Ostatecznie to sąd decyduje, czy sankcja kredytu darmowego zostanie skutecznie zastosowana.

Czym jest oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego?

Oświadczenie o sankcji kredytu darmowego to formalny dokument składany przez konsumenta wobec kredytodawcy. Jego treść opiera się na art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim i sprowadza się do powołania na ustawowe prawo spłaty kredytu bez dodatkowych kosztów.

W oświadczeniu konsument wskazuje m.in.:

  • dane swoje i kredytodawcy,
  • numer i datę zawarcia umowy,
  • podstawę prawną,
  • informację, że chce skorzystać z sankcji kredytu darmowego.

Od chwili doręczenia oświadczenia kredytodawca wie, że konsument korzysta z sankcji kredytu darmowego, a tym samym nie powinien pobierać dalszych odsetek czy prowizji.

Jak bank lub firma pożyczkowa reaguje na oświadczenie o skorzystaniu z SKD?

W praktyce banki i firmy pożyczkowe nie uznają sankcji kredytu darmowego na etapie postępowania przedsądowego. Standardową reakcją na oświadczenie konsumenta jest odmowa jego uwzględnienia i dalsze naliczanie rat zgodnie z pierwotnym harmonogramem. Kredytodawcy argumentują zwykle, że wskazane wady umowy nie mają charakteru istotnego lub że prawo do sankcji nie przysługuje w danej sprawie.

Dla konsumenta oznacza to, że skuteczne dochodzenie sankcji wymaga zazwyczaj skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. To właśnie sąd dokonuje oceny, czy umowa została zawarta zgodnie z ustawą i czy wystąpiły uchybienia uprawniające do ograniczenia zobowiązania wyłącznie do zwrotu kapitału.

Kobieta w okularach i białej koszulce, z zaciętą miną, trzyma i ogląda wachlarz banknotów

Jakie są skutki prawne złożenia oświadczenia o skorzystaniu z SKD?

Po złożeniu oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego konsument:

  • zobowiązany jest wyłącznie do zwrotu kapitału,
  • ma prawo zaliczyć już uiszczone odsetki i prowizje na poczet spłaty kapitału,
  • może domagać się zwrotu nadpłaconych kwot, jeśli kapitał został już całkowicie spłacony.

Dla kredytodawcy skutkiem jest utrata prawa do jakichkolwiek dodatkowych świadczeń. Co ważne sankcja kredytu darmowego ma charakter proporcjonalny i odstraszający – ma nie tylko chronić konsumenta, lecz także zapewniać stabilność rynku i skłaniać instytucje finansowe do rzetelnego sporządzania umów.

Co zrobić, gdy bank nie uznaje sankcji kredytu darmowego?

Jeśli kredytodawca odrzuci oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego, konsument ma kilka możliwości:

  • Negocjacje – próba wypracowania ugody, w której kredytodawca zgadza się na rozliczenie zgodne z ustawą.
  • Wezwanie do zapłaty – formalne pismo powołujące się na ustawę i dotychczasowe orzecznictwo.
  • Postępowanie sądowe – w razie odmowy uznania sankcji przez kredytodawcę konsument może dochodzić swoich praw na drodze postępowania sądowego. Sądy w wielu sprawach potwierdzały, że uchybienia formalne w umowie kredytowej prowadzą do obowiązku zastosowania sankcji i ograniczenia zobowiązania wyłącznie do spłaty kapitału.

Jakie są konsekwencje finansowe dla konsumenta i kredytodawcy?

Zastosowanie sankcji kredytu darmowego wywołuje realne skutki finansowe zarówno dla konsumenta, jak i dla kredytodawcy:

  • Konsument – może znacząco obniżyć koszty swojego zobowiązania. W przypadku zastosowania sankcji kredytu darmowego konsument spłaca wyłącznie kapitał udzielonego kredytu.
  • Kredytodawca – traci zysk wynikający z odsetek i prowizji. Sankcja pełni tu rolę nie tylko ochronną, ale również prewencyjną – motywuje instytucje finansowe do dokładności i przejrzystości.

Zbliżenie na dokument umowy, przy którym dłoń mężczyzny wskazuje na konkretne zapisy, a dłoń kobiety trzyma długopis

Podsumowanie – co dzieje się po złożeniu oświadczenia o skorzystaniu z SKD?

Złożenie oświadczenia o sankcji kredytu darmowego to realizacja prawa przyznanego konsumentowi, które od razu ogranicza jego zobowiązanie do zwrotu kapitału. Reakcja kredytodawcy może być różna po odmowę i spór sądowy. Ostateczne słowo należy jednak do sądu, który ocenia zgodność umowy z ustawą.

Dzięki sankcji kredytu darmowego konsument zyskuje nie tylko możliwość obniżenia kosztów kredytu, ale także narzędzie ochrony przed nierzetelnymi praktykami.

FAQ – Sankcja kredytu darmowego w praktyce

Co jeśli już nadpłaciłem odsetki i prowizje w moim kredycie?

W przypadku skutecznego zastosowania sankcji kredytu darmowego kredytodawca zobowiązany jest do zwrotu pobranych odsetek oraz prowizji.

Czy bank może zignorować moje oświadczenie o skorzystaniu z sankcji?

Nie. Może odmówić jego uznania, ale nie może pozbawić konsumenta prawa do powołania się na sankcję kredytu darmowego. W razie sporu decyduje sąd.

Jak długo obowiązuje prawo do skorzystania z sankcji kredytu darmowego?

Z sankcji kredytu darmowego można skorzystać przez cały okres obowiązywania umowy kredytowej oraz w ciągu roku od wykonania umowy kredytu. W orzecznictwie dominuje pogląd, że tym momentem jest dzień spłaty ostatniej raty kredytu.

author avatar
Ewelina Kalinowska
Aplikantka radcowska II roku przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych we Wrocławiu. Członek Komisji ds. współpracy z samorządami i instytucjami publicznymi OIRP we Wrocławiu. W czerwcu 2021 r. ukończyła studia magisterskie na wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, broniąc pracy magisterskiej z zakresu prawa cywilnego. Doświadczenie zawodowe zdobywała już w okresie studiów, współpracując z wiodącymi wrocławskimi kancelariami. W swojej praktyce zawodowej prowadzi postępowania z zakresu prawa cywilnego i ochrony konsumentów, w szczególności przeciwko instytucjom rynku finansowego. Jej zainteresowania zawodowe obejmują zagadnienia z szeroko pojętego prawa cywilnego oraz prawa nowych technologii. Prywatnie sternik motorowodny oraz wielbicielka kryminałów.