Sankcja kredytu darmowego a pożyczki z parabanków
W dzisiejszych czasach coraz więcej osób korzysta z różnorodnych produktów finansowych, zarówno tych oferowanych przez banki, jak i przez parabanki. Chociaż banki są ściśle regulowane przez prawo bankowe, parabanki, mimo że oferują podobne usługi, działają na nieco innych zasadach. Jednym z kluczowych zagadnień, które budzi zainteresowanie wśród konsumentów, jest sankcja kredytu darmowego, czyli możliwość spłaty pożyczki lub kredytu bez odsetek i dodatkowych kosztów, jeśli umowa zawiera określone naruszenia. W tym artykule wyjaśnimy, czy i w jakich okolicznościach sankcja kredytu darmowego ma zastosowanie do pożyczek z parabanków oraz jak skutecznie z niej skorzystać.
Czy sankcja kredytu darmowego obejmuje umowy z parabankami?
Tak, sankcja kredytu darmowego dotyczy również kredytów i pożyczek udzielanych przez parabanki. Zatem jeżeli umowa zawiera naruszenia, o których mowa w art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, to również klienci parabanków są uprawnieni do złożenia oświadczenia o spłacie kredytu bez odsetek i innych kosztów.
Czym są parabanki?
Polskie prawo nie definiuje pojęcia parabanku, jest ono używane wyłącznie potocznie. Podejmując próbę określenia czym są parabanki, najczęściej wskazuje się na firmy świadczące usługi podobne do tych świadczonych przez banki, jednak przez firmy, które bankami nie są. To rozróżnienie wynika m.in. z tego, że nazwą „bank” mogą posługiwać się wyłącznie podmioty utworzone i funkcjonujące zgodnie z zasadami wyrażonymi w ustawie Prawo Bankowe, chyba że ich działalność w oczywisty sposób nie obejmuje usług zarezerwowanych dla banków (jak np. bank danych). Usługi zarezerwowane tylko dla banków są wymienione w art. 5 ust. 1 Prawa Bankowego.
Kto może udzielać pożyczek konsumentom?
Na polskim rynku usług finansowych kredyty konsumenckie (w tym pożyczki) najczęściej są udzielane przez:
- banki,
- banki spółdzielcze,
- spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (tzw. SKOK-i)
- instytucje pożyczkowe – które najczęściej są utożsamiane z parabankami.
W literaturze specjalistycznej SKOK-i również są opisywane jako parabanki, gdyż realizują czynności bankowe nie będąc bankiem w rozumieniu ustawy Prawo Bankowe (działalność SKOK-ów jest uregulowana ustawą o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych).
Kredyt, pożyczka, kredyt konsumencki a sankcja kredytu darmowego
Samo sformułowanie „kredyt konsumencki” może sugerować, że sankcja kredytu darmowego dotyczy wyłącznie umów opisanych jako „kredyt”, jednak zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy o kredycie konsumenckim, pod tym pojęciem należy rozumieć zarówno umowy kredytu w rozumieniu Prawa Bankowego, jak i umowy pożyczki. Z tego też względu sankcja kredytu darmowego ma zastosowanie zarówno do kredytów, jak i pożyczek.
Kiedy można zastosować sankcję kredytu darmowego w odniesieniu do umowy zawartej z parabankiem?
Z punktu widzenia osoby zaciągającej kredyt lub pożyczkę w parabanku, w celu ustalenia możliwości zastosowania sankcji kredytu darmowego, kluczowe jest:
- ustalenie kwoty, na jaką zostało zaciągnięte zobowiązanie – nie może przekraczać 255.550 zł,
- ustalenie celu, na jaki zostały przeznaczone pieniądze z zawartej umowy – musi być to cel konsumencki, więc nie może być związany z wykonywaniem działalności gospodarczej lub zawodowej,
- weryfikacja umowy pod kątem występujących w niej naruszeń ustawy o kredycie konsumenckim.
Najczęściej występującymi naruszeniami w umowach kredytowych są:
- nieprawidłowe wskazanie całkowitej kwoty kredytu,
- nieprawidłowe obliczenie rzeczywistej stopy oprocentowania (RRSO),
- niejasne sformułowanie informacji o całkowitej kwocie kredytu,
- nieprawidłowe przedstawienie informacji dotyczących kosztów kredytu,
- nieprawidłowe przedstawienie informacji na temat stosowanej stopy oprocentowania.
Oprócz wymienionych powyżej, umowy zawierane przez parabanki z konsumentami często zawierają inne naruszenia. W celu weryfikacji, czy konkretna umowa zawiera naruszenia umożliwiające zastosowanie sankcji kredytu darmowego, powinni Państwo skontaktować się z profesjonalnym pełnomocnikiem, który dokona oceny umowy pod tym kątem.
Jak zastosować sankcję kredytu darmowego w umowie z parabankiem?
W przypadku ustalenia, że możliwe jest zastosowanie sankcji kredytu darmowego, konieczne będzie:
- Uzyskanie od kredytodawcy (lub jego następcy prawnego, jeżeli nastąpiła zmiana firmy, na rzecz której dokonywane są spłaty) zaświadczenia obejmującego informację na temat wysokości poniesionych jak dotychczas kosztów.
- Złożenie oświadczenia o zastosowaniu sankcji kredytu darmowego.
- Wezwanie do zwrotu wpłaconych przez konsumenta kwot w części przekraczającej spłatę kapitału.
- Złożenie pozwu w sądzie, jeżeli skierowane wezwanie do zapłaty nie doprowadziło do uzyskania oczekiwanego celu.
Jakie są skutki zastosowania sankcji kredytu darmowego wobec umowy z parabankiem?
Konsekwencją skutecznego zastosowania sankcji kredytu darmowego są:
- Zwrot na rzecz kredytobiorcy wpłaconych kwot w części przekraczającej spłacany kapitał.
- Zmniejszenie zobowiązania kredytobiorcy z tytułu zaciągniętego kredytu lub pożyczki w ten sposób, że spłacie będzie podlegał wyłącznie uzyskany przez niego kapitał, bez kosztów prowizji, ubezpieczeń i odsetek. Jedynie w przypadku, gdy w ramach umowy kredytu lub pożyczki powstał obowiązek ustanowienia zabezpieczenia, to takie koszty nie przysługują konsumentowi do zwrotu, nawet po zastosowaniu sankcji kredytu darmowego.
